ทำไมการปฏิเสธจึงเป็นเรื่องยาก

จากประสบการณ์ที่ทำงานมา เรื่องที่ดูผิวเผินแล้วเหมือนไม่มีอะไรนั่นคือ ‘การปฏิเสธ’

เราจะปฏิเสธบางเรื่องจากบางคนที่เราไม่ได้มีความสัมพันธ์หรือมีส่วนได้ส่วนเสียไปอย่างไม่สนใจต่อความรู้สึกใด ๆ เช่น เจ้าหน้าที่ธนาคารติดต่อมาเพื่อให้สมัครบัตรเครดิต หรือ พนักงานขอระดมทุนต่าง ๆ เป็นต้น

แต่ในทางตรงกันข้าม ถ้าคนที่มาขอความช่วยเหลือจากเราเป็นบุคคลที่มีความสัมพันธ์ในระดับหนึ่ง สัญชาตญาณของเราจะเกิดการประมวลจากความสนิทสนม ประสบการณ์ และความทรงจำที่เคยมีร่วมกัน จนก่อตัวขึ้นมาไปพร้อมกับความเกรงอกเกรงใจไปโดยอัตโนมัติ โดยกว่าที่เราจะรู้ตัวและคิดว่า ไม่น่าไปตกปากรับคำเขาเลย ก็สายไปเสียแล้ว

เรื่องการปฏิเสธยากมีหลายองค์ประกอบซ่อนอยู่ในความคิดของเรา แต่ Kevin Kruse ผู้ก่อตั้งองค์กร LEADX และนักเขียนจาก New York Time เขาได้มีการสรุปเหตุผลที่เรามักปฏิเสธยากออกมาทั้งหมด 8 ข้อด้วยกัน ลองไปเช็กกันหน่อยว่า มีข้อไหนที่มันจุกอกหรือเป็นเหตุที่ทำให้เราไม่กล้าที่จะปฏิเสธกันแน่

1. เพราะกลัวที่จะทำให้เขาโกรธ

2. เพราะกลัวจะไปทำร้ายความรู้สึกของเขา

3. เพราะอยากให้เป็นที่รักของเขา

4. เพราะไม่อยากเสียมารยาท

5. เพราะประเมินเวลาในสิ่งที่ต้องไปช่วยนั้นต่ำกว่าความเป็นจริง

6. เพราะเราไม่รู้ว่าอะไรคือสิ่งที่เราต้องทำก่อนหรือทำหลัง เลยรับ ๆ มาก่อน

7. เพราะรู้สึกดีที่ได้ทำตัวมีประโยชน์

8. เพราะเราหวังผลประโยชน์จากเขาในอนาคต

อ่านดูแล้วก็มีบางข้อที่โดนใจผมเหมือนกันนะครับ และก็เชื่อว่าก็น่าจะมีบางข้อที่โดนใจผู้อ่านเหมือนกันจากเหตุผลทั้ง 8 ข้อนี้

ส่วนวิธีแก้ไขแบบทำได้ Kevin Kruse แนะนำว่าให้เราอย่าเพิ่งรีบตัดสินใจ ให้ประมวลและประเมินจากลำดับความสำคัญก่อน และถ้าหากคนที่มาขอความช่วยเหลือไม่ได้สนิทกัน ก็ตอบตรง ๆ ไปเลยว่า ‘ไม่’ แต่ถ้าคนมาขอความช่วยเหลือสนิทกับเราในระดับหนึ่ง ก็ให้ตอบไปอย่างสุภาพด้วยการขอบคุณที่นึกถึงกันหรือให้โอกาส และตามด้วยเหตุผลที่เราติดขัด หรือไม่สะดวกด้วยเหตุผลที่ทางผู้ขอความช่วยเหลือฟังแล้วรู้สึกได้รับประโยชน์กลับไป

เช่น มีคนเชิญผมไปบรรยายเรื่องการเงินในหัวข้อหนึ่ง แต่ผมไม่สะดวกและติดสิ่งที่สำคัญกว่านั้น ทำให้ผมจึงต้องปฏิเสธไป และบอกเหตุผลว่า ไม่ได้ถนัดหัวข้อนี้ และเกรงว่าคนฟังจะไม่ได้ประโยชน์เท่าที่ควร ซึ่งถ้ามีแนะนำคนที่ดีกว่า ผมก็จะแนะนำให้ด้วยการส่งช่องทางการติดต่อหรือเป็นตัวเชื่อมให้อีกทาง

ข้อคิดที่ดีอย่างหนึ่งที่ Kevin Kruse บอกไว้เกี่ยวกับการปฏิเสธให้เป็นก็คือ

ทุกครั้งที่เราตอบตกลงเรื่องใดเรื่องหนึ่งก็คือการปฏิเสธเรื่องอื่นด้วย

ชีวิตเรามีต้นทุนทั้งเวลาและโอกาสอื่นๆ ที่ตามมา การลำดับสิ่งสำคัญให้เหมาะสมกับเราและปัญหา จึงเป็นการบริหารต้นทุนของชีวิตที่มีอยู่โดยที่เรามักมองไม่ค่อยเห็น สุดท้ายแล้วเราหวังว่าทักษะการปฏิเสธจะทำให้ชีวิตของคุณง่ายขึ้นกว่าเดิมไม่มากก็น้อย…

อ้างอิง: หนังสือ 15 Secret Successful People Know about Time Management